Yakın zamanda yapılan bir araştırmada bilim insanları, mentol koklayan Alzheimerlı farelerin zihinsel faaliyetlerin iyileşme gözlemlediler. Öyle görünüyor ki, mentoldeki bir kimyasal bileşik, alzheimerla ilişkili beyin hasarının bir kısmını onarabiliyor.
Araştırmacılar, interlökin-1-beta (IL-1β’) proteinin azaltılmasının vücudun enflamasyon tepkisini regüle ettiğini buldu. Çünkü bu protein doğal bir koruma sağlasa da , kontrolden çıktığında zarar vermeye başlıyor.
Araştırmacılar 2023 Nisan’da yayınlana çalışmada belli kokuların Alzheimer tedavisinde kullanılabileceğini gösterdi. Kokular beyin ve immün sistem tepkilerini kontrol ettiğinden, sağlığı da iyileştirebilir.
“Bağışıklık ve merkezi sinir sistemlerinde koku sisteminin rolüne odaklandık ve hayvan modellerinde mentolün bağışıklık uyarıcı bir koku olduğunu doğruladık. Ancak şaşırtıcı bir şekilde, bu maddeye altı ay boyunca kısa süreli maruz kalmanın Alzheimer’lı farelerde bilişsel gerilemeyi önlediğini ve en ilginç olanı, sağlıklı genç farelerin bilişsel yeteneklerini de geliştirdiğini gözlemledik ,” diyor İspanya’daki Uygulamalı Tıp Araştırmaları Merkezi’nden (CIMA) immünolog Juan José Lasarte.
Daha önce mentol inhalasyonunun farelerin bağışıklık tepkisini güçlendirdiğini gözlemleyen ekip, laboratuvarda yapılan bir dizi pratik testte, mentolün hayvanların bilişsel yeteneklerini de geliştirebileceğini gösterdi.
Alzheimer modeli farelerde, altı ay boyunca mentol tedavisi, farelerin bilişsel yeteneklerinin ve hafıza kapasitelerinin bozulmasını durdurmak için yeterliydi. Ayrıca, mentolün beyindeki IL-1β proteinini güvenli seviyelere geri çektiği görüldü.
( Casares ve diğerleri, Frontiers in Immunology , 2023 )
Mentol Bağışıklık Sistemini Düzenliyor Olabilir
Araştırmacılar, bağışıklık sistemini kontrol altında tutmaya yardımcı olduğu bilinen T düzenleyici (T-reg) hücrelerin sayısını yapay olarak azalttıklarında, aynı etkilerin bazıları gözlemlendi. İşte bu da gelecekteki tedaviler için yeni metotlar ortaya yaratabilir.
CIMA’dan sinirbilimci Ana Garcia-Osta, “Hem mentol maruziyeti hem de Treg hücrelerinin bloke edilmesi, bu modellerde gözlemlenen bilişsel gerilemenin arkasında yatabilecek bir protein olan IL-1β’nin azalmasına neden oldu. Ayrıca, bazı otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılan bir ilaçla bu proteinin spesifik olarak bloke edilmesi, sağlıklı farelerin ve Alzheimer hastası farelerin bilişsel kapasitesini de iyileştirdi,”
Bilim insanları, kokular ile bağışıklık ve sinir sistemlerimiz arasında çok sayıda bağlantı kurmuşlardır. Bu ilişkiler tam olarak anlaşılması zor olsa da, koku alma sistemimizin beyni güçlü bir şekilde etkileyebileceğini biliyoruz.
Bazı kokular beyinde belirli tepkileri tetikleyerek hafıza, duygu ve daha fazlasını etkileyen kimyasal reaksiyonlara yol açabilir.
Gerçekten de, merkezi sinir sistemi ile ilgili hastalıklar – örneğin Alzheimer, Parkinson ve şizofreni – genellikle koku kaybıyla birlikte görülür. Bu yeni araştırma umut verici bazı veriler sunuyor, ancak hem insanlarda hem de farelerde daha fazla araştırma yapılması gerektiğinin altı çiziliyor.
CIMA’dan immünolog Noelia Casares, “Bu çalışma, bağışıklık sistemi, merkezi sinir sistemi ve koku arasındaki bağlantıyı anlamak için önemli bir adımdır .Sonuçlar, kokuların ve bağışıklık modülatörlerinin Alzheimer ve merkezi sinir sistemi ile ilgili diğer hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir, “diyor.
Araştırma Frontiers in Immunology dergisinde yayımlandı.
.
Kaynak: https://www.sciencealert.com/surprise-link-between-menthol-and-alzheimers-found-in-mice